Tarihçe

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fizik Bölümü Astrofizik Anabilim Dalında 2016 yılında oluşmaya başlayan astronomi, astrofizik ve uzay bilimleri alanlarındaki çalışmalar yürüten araştırma ekibi, 2000 yılı itibariyle gözlemsel astronomi ve astrofizik araştırmalarında veri üretme sağlayacak Gözlemevi kurulması fikriyle çalışmaları başlattı. Önce üniversite bünyesinde “Astrofizik Araştırma Merkezi (ÇAAM)” kurulması ve hemen devamında Ulupınar Gözlemevi kurulması çalışmaları yaklaşık iki yıl içinde sonuç verdi ve güçlenen genç araştırmacı kadrosuyla kısa zamanda ülkemizin sayılı gözlemevlerinden biri haline gelen araştırma birimi faaliyete geçmeye başladı.

Merkez 17 Şubat 2002 gün ve 24674 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelikle oluşmuştur. Merkezin Laboratuvarı olan Ulupınar Gözlemevi, farklı konumlardaki (Uludağ, Kaz Dağlarının farklı konumları) test gözlemlerinin ardından, Çanakkale merkeze yaklaşık 15 km, ÇOMÜ Terzioğlu Kampüsüne yaklaşık 8 km uzaklıktaki Ulupınar Köyü yakınlarında, deniz seviyesinden yaklaşık 410m yükseklikte, kurulmuştur.  Yer seçiminde, konumun açık gece sayısı, düşük ışık kirliliğine sahip olması ve kararlı rüzgâr akımları nedeniyle sahip olduğu düşük nem ve ayrıca ulaşım ile altyapı erişim kolaylıkları önemli faktörler olmuştur.  Bu şartlar dikkate alınarak, Ulupınar Gözlemevi’nin tam yeri Kasım 2000 ‘de belirlenmiş, Gözlemevinin temeli Nisan 2001 ‘de atılmış, Eylül 2001’de tamamlanan Gözlemevinde deneme gözlemleri başlatılmış, 19 Mayıs 2002’de bir bilimsel değerlendirme toplantısından sonra “Ulupınar Gözlemevi” resmen açılmıştır. Bugün, 25 dönümlük arazisi üzerinde dört teleskop binası bir hizmet binası ile araştırmacılara, astronomi ve uzay bilimleri meraklılarına hizmet vermektedir.

ÇAAM ve Ulupınar Gözlemevi 2002 yılından bu yana, etkin bilimsel araştırmalar, bilimsel iş birlikleri ve en az onlar kadar önemli olan bilim-toplum etkinlikleriyle Üniversitenin dışa açık, toplumsal fayda üreten ve önemli bilimsel araştırmaların yapıldığı en önemli birimlerinden biri haline gelmiştir. Bugüne kadar binlerce ziyaretçinin ağırlandığı, çok sayıda öğrenci ve öğretmene eğitimlerin verildiği, önemli keşiflere imza atıldığı, sahip olduğu ve ürettiği yetenek ve çıktılarla ülkemizin astronomi, astrofizik ve uzay bilimleri alanlarında önde gelen araştırma merkezi ve gözlemevlerinden biri olmuştur.